Met een Katana Schoonmaken en Onderhouden kan je deze in optimale conditie houden en er misschien wel je hele leven van genieten.
Het zou zonde zijn als je een prachtige Katana hebt gekocht en deze zou gaan roesten omdat je er niet de juiste zorg aan besteedt.
Maar hoe doe je dat onderhoud precies? En om de hoeveel tijd moet je een zwaard schoonmaken? Wat voor olie moet je gebruiken en hoeveel dan? Op al deze vragen zullen wij u het antwoord geven zodat u goed uw katana kan onderhouden.
Hoe vaak moet ik mijn Katana schoonmaken?
Een Katana vereist regelmatig onderhoud en reinigen zodat roest geen kans krijgt. Uw Katana dient echt periodiek te worden verzorgd zodat het zijn volle schoonheid kan behouden. Om zijn pracht te bewaren moet een Japans zwaard zeker om de drie maanden te worden gecontroleerd en van nieuwe olie voorzien. Woont u in een hele vochtige omgeving met een hoge luchtvochtigheid dan is het wellicht raadzaam om dit nog eerder te doen. De vochtigheid kan immers het proces van roesten in gang zetten en schade berokkenen.
En dan heb ik een Katana die vooral decoratief is neergezet, een functionele Katana die echt wordt gebruikt voor tameshigiri of training moet na elke sessie echt worden onderhouden.
Als je meerdere keren je zwaard hebt onderhouden dan zal je zien dat het telkens terugkomende handelingen zijn die als snel een soort routine gaan worden.
De volgende stappen moet je doen om een katana te onderhoud:
- schoonmaken van het blad
- eventueel met de uchiko-bol grondig reinigen
- nieuwe olie op de katana aanbrengen
Onthoud deze gouden regel: een Japans zwaard dient met zorg en respect behandeld te worden.
Om schade te vermijden aan de Katana en aan u zelf of die dit wel met voorzichtigheid te moeten gebeuren. Je gebruikt hiervoor uiteraard geen agressieve schoonmaken middelen zoals schuurmiddelen of slijpschijven maar beperk je tot de inhoud van een Katana onderhoudsset.
Om een Katana te onderhouden en reinigen heb je dus een onderhoudsset nodig, maar wat zit daar nu precies in?
Meestal heeft een Katana onderhoudsset de volgende inhoud Choji olie, Mekuginuki, olie doekje en een Uchiko bol.
Nuguigami:
Dit betreft delicaat, hoogwaardig Japans rijstpapier dat wordt gebruikt om oude olie en andere verontreinigingen van het blad te verwijderen. Ook wordt dit papier gebruikt om voorzichtig het polijstpoeder van de uchikobol over het blad te wrijven, zodat alle oude olie en verontreinigingen grondig kunnen worden verwijderd. Als alternatief kan een zacht wit katoenen doekje worden gebruikt.
Mekuginuki:
Een drevel en hamertje om de mekugi (bamboe pinnen) uit de tsuka (handvat) te verwijderen, zodat het blad kan worden gedemonteerd.
Oliedoekje:
Een wit, zacht katoenen doekje, dat meerdere keren kan worden gebruikt. Hiermee kan olie op het blad worden aangebracht om het te beschermen tegen oxidatie. Ook kan dit doekje worden gebruikt om de olie van het blad te verwijderen.
Choji Olie:
Een uitstekende minerale olie voor de bescherming van het staal van het zwaard. De samoerai gebruikten oorspronkelijk ook choji olie. Dit bestaat uit ongeveer 99% minerale olie en een vleugje kruidnagelolie (1%). Japanse choji olie wordt al eeuwenlang gebruikt en heeft bewezen uitstekende bescherming tegen roest te bieden. De olie in de onderhoudsset is meestal choji olie. Wat je ook kan gebruiken is Kurobara 100% pure tsubaki Camellia Olie.
Uchiko Bal:
Traditioneel gebruikt om oude olie van het blad te verwijderen. De zijden bal wordt op het blad getikt, waardoor het poeder uit de bal op het oppervlakte van het blad terechtkomt. In het begin moet er mogelijk wat vaker worden getikt om het uchiko poeder uit de bal te krijgen. Het uchiko poeder absorbeert de olie, waarna het poeder met rijstpapier of een katoenen doek kan worden afgeveegd. Het uchiko poeder zorgt voor een lichte polijsting op het blad.
Traditionele Japanse onderhoudsset, inclusief choji olie, mekuginuki, rijstpapier en katoenen doekje in een doosje
Nu we de inhoud van de onderhoudsset hebben doorgenomen gaan we door naar het echt Katana schoonmaken en onderhoud.
De eerste stap is het schoonmaken van de Katana
Zorg ervoor dat je de Katana of ander zwaard met het onderhoud met de snede van je af houdt om verwondingen te voorkomen. Vermijd ook dat kinderen en huisdieren in de buurt zijn zodat u in alle rust deze handelingen kunt uitvoeren.
De kling van de Katana raak je niet aan met de vingers, want de vingerafdrukken laten een superdun laagje van zuur en vocht achter die het proces van oxidatie zeker zal versnellen. Je kan met een neutraal wit doekje of nog beter Japans rijstpapier gebruiken om de oude olie van de blad af te halen. Dit speciale traditionele Japanse rijstpapier noem je nuguigami en is speciaal ontworpen voor het onderhoud van je Katana. Om de olie te verwijderen vouw je het Japanse rijstpapier dubbel en tussen duim en en wijsvinger met het blad ertussen. Je oefent dan een lichte druk uit en beweegt over de gehele lengte van de kling naar de kissaki.
Zie op de foto katana schoonmaken met Japanse rijstpapier (nuguigami)
De twee stap is met de uchiko-bol grondig reinigen.
Heb je tameshigiri beoefend dat is je kling wellicht wat viezer geworden en wil je deze iets grondiger reinigen. Dan gebruik je hier de Uchiko-bol voor, dit bevat dus poeder van vermalen polijststenen.
Dit moet je uiterst voorzichtig gebruiken en zeker met een authentiek Japans Zwaard moet je NIET gebruiken omdat het de polijsting aan kan tasten. Zeker als je dit met veel druk heb je een grote kans dat het zwaard wordt beschadigd. Wil je deze grondig reinigen dan adviseer ik om ethanol te gebruiken van hoge percentage.
Deze stap hoef je niet te doen als je zwaard alleen op een standaard staat, dit is echt een manier om extra te reinigen.
De derde stap is nieuwe olie aanbrengen op de Katana.
Het doel is niet om zoveel mogelijk olie aan te gaan brengen, doe dit vooral niet want hier zitten nogal een aantal nadelen aan. Als eerst is teveel olie slecht voor de saya of schede. Deze zijn gemaakt van hout en teveel olie druppelt in de schede met een grote kans op rotten. Ten tweede trekt teveel olie stof zodat je een grote kans krijgt dat het gaat klonteren.
Het doel van de zwaard olie is om het staal af te scheiden van de lucht met een hoge luchtvochtigheid zodat roest geen kans krijgt. Je brengt met een doekje dus een hele subtiele dunne laag olie aan, een fimpje van olie, zodat je hiermee het staal goed beschermt. Het is wel van belang dat je goed kijkt in het licht of het gehele oppervlakte is bedekt.
De Japanners besteden veel aandacht aan het verzorgen van hun zwaarden en daarom geen vele antieke zwaarden al eeuwen mee en worden deze van generatie op generatie doorgegeven. Deze toewijding is uiteraard ook een sterk symbool van de samoerai en de erecode waar ze naar leefden. Het reinigen, opnieuw van olie voorzien is ook een ritueel waarbij wij hopen dat het uw zwaard de eer en respect krijgt die het verdient.
De meeste krijgskunst beoefenaren en fanatieke verzamelaars zijn van mening dat goed katana onderhoud en reinigen voor je Katana bijdraagt aan de filosofie van de weg van de krijger.
Met Katana Schoonmaken en Onderhoud is belangrijk om goed in het licht te kijken of de olie het gehele oppervlakte bedekt
