Iaido in Nederland: waar lessen te volgen

Het Iaido in Nederland: waar lessen te volgen en wat is deze Japanse Krijgskunst nu precies? Onder dit artikel kan je een kaart vinden waar ze les geven in het Iaido

Het Iaido is de kunst van het snel en soepel trekken van het zwaard, gevolgd door een aanval, en behoort tot de budo-discipline.

Deze krijgskunst benadrukt niet enkel fysieke vaardigheden maar ook spirituele en mentale groei. Iaidoka’s streven naar perfectie in elke beweging.

Bij iaido draait het om de harmonieuze beheersing van lichaam en zwaard, waarbij elke kata een diepere betekenis en geschiedenis heeft.

Wat is Iaido?

Iaido is een traditionele Japanse zwaardkunst, gericht op de vloeiende en precieze beweging van het trekken, gebruiken en weer opbergen van het zwaard, gewoonlijk traint metn met een bokken of Iaito. Deze zwaardkunst gaat verder dan het simpelweg leren van technieken en combineert fysieke vaardigheid met opperste concentratie. Het is een weg van persoonlijke ontwikkeling waarbij aandacht voor detail en zelfdiscipline essentiële elementen zijn van de beoefening. De iaido-kata’s, of oefenvormen, zijn solo uitvoeringen waarin denkbeeldige tegenstanders in verschillende scenario’s verslagen worden.

Geschiedenis van Iaido

Iaido vindt zijn oorsprong in de feodale periode van Japan als een zwaardvechtkunst van de samoerai. Het iaido zich tot een meer gestructureerde vorm van krijgskunst, met nadruk op vloeiende bewegingen en alertheid.

De beoefening van Budo werd na de Tweede Wereldoorlog verboden door de Amerikanen in Japan. De Amerikanen zagen de Budo training als ondersteuning van de militaristische en nationalistische opvoeding. In 1952 werden kendō en iaidō weer toegestaan. Toen de Zen Nihon Kendo Renmei (Japanse kendofederatie) werd opgericht, zorgde deze organisatie ervoor dat er overleg kwam tussen de grootmeesters van de nog bestaande zwaardscholen.

Het doel hiervan was om een gezamenlijke trainingsvorm te ontwikkelen en iaidō toegankelijker te maken. Men slaagde erin om een gemeenschappelijke graduering en trainingsvormen in te voeren, en in 1969 werden de eerste zeven seiteikata gepresenteerd. In 1980 volgden drie nieuwe kata, en in 2000 werden de laatste twee kata geïntroduceerd.

Oorsprong naam iaido

Het iaido dat tegenwoordig wordt onderwezen, maakt deel uit van het Kenjutsu. Het is voortgekomen uit het “Battojutsu”, ook wel bekend als “de kunst van het zwaardtrekken”. Later kreeg deze kunst ook de naam Iaijutsu en nu wordt het Iaido genoemd.

Het woord ‘iaido’ bestaat uit drie kanji karakters: 居合道, waarbij elke karakter een specifieke betekenis heeft.

“Iaido” heeft de volgende betekenis:

I (居): Dit karakter verwijst naar de ontelbare lichaamshoudingen en handelingen die men kan volbrengen in een staat van verhoogd bewustzijn. Het duidt aan dat men volledig vrij is van twijfel, angst of onzekerheid, en dat men alles doet met de juiste overtuiging.

AI (合): Dit karakter verwijst naar de harmonie, de volledige controle van lichaam en geest op een specifieke plaats in een specifieke situatie.

DO (道): Dit karakter duidt aan dat men met het zwaard de weg volgt die wordt aangeduid in de voorgaande karakters. Het volgen van deze do (weg) **** leidt tot zelfrealisatie. Dit doel is enkel te bereiken via een grondige training.

De traditie van Iai werd van generatie op generatie doorgegeven. Het evolueerde tot een systeem waarbij de geestelijke ontwikkeling net zo belangrijk werd als de techniek van het verslaan van de tegenstander. De ware essentie van Iai ligt dus niet noodzakelijk in het doden of verwonden van de tegenstander. De overwinning in Iai wordt gevonden in het beheersen van het conflict, soms zelfs door het zwaard niet te trekken.

De complete term ‘iaido’ kan gezien worden als de weg van het mentale en fysieke samenzijn, waarbij een beoefenaar leert om in harmonie met zijn zwaard te bewegen. Het omvat ook de spirituele discipline die nodig is om de kalmte van de geest in het aangezicht van een confrontatie te bewaren, weerspiegelend de harmonie tussen lichaam en geest.

Basisprincipes en Filosofie

Iaido is meer dan een fysieke discipline; het is een pad van zelfontdekking en zelfbeheersing.

• Do: de geestelijke weg die men volgt in de beoefening.
• Zanshin: een staat van voortdurende waakzaamheid.
• Kigurai: een uitstraling van waardigheid en zelfvertrouwen.
• Seiza: de correcte manier van zitten die discipline en respect toont.
• Maai: de optimale afstand tot de tegenstander behouden.

Het Iaidō een trainingsvorm om “menselijke perfectie en waardigheid” te bereiken. Over het algemeen betekent Iaidō de weg of de manier om in harmonie te leven en door voortdurende oefening in harmonie te komen met alles wat ons omringt.

Iaido Trainingsmethoden

De methode van het trainen in iaido is diepgaand en systematisch; het bouwt voort op kata’s – specifieke gevechtssituaties. Elke kata representeert een hypothetisch gevechtsscenario waarbij precisie, vloeiende bewegingen en mentale aanwezigheid van cruciaal belang zijn.

Het patroon in de Kata’s is een reactie op een aanval, bij waarbij er één of meerdere tegenstanders zijn. De Katana wordt getrokken en daarna volgt een bliksemsnelle tegenaanval.

Suburi, ofwel zwaardzwaai-oefeningen, zijn essentieel voor het ontwikkelen van de juiste slagtechniek en polscontrole. Verder vindt er ook kihon plaats, basisoefeningen die de fundering van de iaidopraktijk vormen. Door herhaling streeft men naar het bereiken van  ‘mushin no shin’  (de geest van ‘geen geest’) waarbij handelingen instinctief en zonder aarzeling worden uitgevoerd.

Bokken is een term die wordt gebruikt om een houten oefenzwaard aan te duiden. In de context van iaido wordt bokken gebruikt als een trainingshulpmiddel om de vorm en techniek van zwaardvechten te oefenen zonder het gebruik van een echt zwaard. Het biedt de mogelijkheid om de kata’s en bewegingen van iaido te oefenen met een veilig alternatief. Bokken is een waardevol onderdeel van de iaido-training en helpt bij de ontwikkeling van kracht, balans en coördinatie.

Houten Japane bokken of bokuto voor in het Iaido

Gebruik van de Iaito

Voor de beoefening van iaido gebruikt men vaak een iaito, een oefenzwaard zonder scherpe snede. Deze zwaarden zijn specifiek ontworpen om de beoefenaar in staat te stellen de vele technieken veilig uit te oefenen zonder risico op verwondingen. Juist hierdoor zijn de iaito’s uitermate geschikt voor de beoefening van de kunst van het zwaard trekken en hanteren.

Het uitzoeken van een geschikte iaito is een kunst op zich. De lengte, het gewicht en de balans van het zwaard moeten nauwkeurig afgestemd zijn op de individuele beoefenaar, zodat deze zijn technieken optimaal kan uitvoeren. Door een goed afgemeten iaito te kiezen, zal de beoefenaar in staat zijn om de vloeiende en precieze bewegingen van iaido correct te beheersen.

Wanneer Nederlandse kopers op zoek gaan naar een iaito, is het raadzaam om vooral aandacht te besteden aan de kwaliteit van het materiaal en de afwerking. Bij de keuze van een iaito dient men erop bedacht te zijn dat deze van duurzame materialen is gemaakt en een lange levensduur heeft. Een kwalitatieve iaito vergroot de authenticiteit van de beoefening, en draagt bij aan een veilig en realistisch gevoel tijdens het uitvoeren van de kata’s. Met een Iaito kopen bij Zwaardonline ben je verzekert van een kwalitatieve Iaito. Wij kunenn ze leveren van RVS of Zinc Aluminium.

Kata en Partneroefeningen

In iaido vormen kata’s het fundament van de training. Deze solo vormen representeren simulaties van werkelijke zwaardgevechten, waarbij elke beweging betekenis heeft.

Binnen deze gestileerde routines zijn snelheid, precisie en soepele bewegingen cruciaal. Ze dienen als bouwstenen voor de ontwikkeling van de basisvaardigheden van iaidoka’s, waarbij focus en discipline worden aangescherpt.

Alle seiteikata zijn afkomstig uit vier iaidōscholen: de Musō Shinden Ryū, de Musō Jikiden Eishin Ryū, de Hoki Ryū en de Tamiya Ryū. Deze oorspronkelijke scholen worden tegenwoordig beschouwd als koryū (oude stijl) en worden nog steeds beoefend. Beginnende iaidō-beoefenaars moeten eerst de twaalf seiteikata onder de knie krijgen, voordat ze kunnen beginnen met het beoefenen van de koryū kata.

Er zijn drie soorten kata, en hieronder staan alle seiteikata binnen de juiste categorieën:

Seiza no bu (zittende kata)

1. Ippon me: mae (voorwaarts)
2. Nihon me: ushiro (achterwaarts)
3. Sanbon me: uke nagashi (ontvangen en afvloeien)

Iai-hiza no bu (zittend op één voet)

4. Yohon me: tsuka-ate (stoot met de tsuka)

Tachi-iai no bu (staande kata)

5. Gohon me: kesa-giri (diagonaal snijden)

6. Roppon me: morote-tsuki (steek met twee handen)

7. Nanahon me: sampo-giri (snijden in drie richtingen)

8. Happon me: gammen-ate (stoot naar het aangezicht)

9. Kyūhon me: soete-tsuki (steek met hand op het zwaardblad)

10. Juppon me: shihō-giri (snijden in vier richtingen)

11. Juippon me: sō-giri (dodelijk snijden)

12. Junihon me: nuki-uchi (trekken en snijden)

Wanneer iaidoka’s de kata’s beheersen, kunnen ze overgaan op partneroefeningen. Deze zogeheten kumitachi oefeningen helpen bij het internaliseren van afstandsbediening, timing en intuïtie binnen het zwaardvechten.

Kumitachi zijn daarom een echte meerwaarde voor serieuze Iaido-beoefenaars, omdat ze hen in staat stellen om de kloof te overbruggen tussen het oefenen van op zichzelf staande kata en interactieve vormen met een partner. Bij veel dojo’s gebruiken ze hiervoor alleen de bokken of bokuto omdat dit een stuk veiliger trainen is.

Bij deze partneroefeningen bestaat tevens een strikt veiligheidsprotocol. Beoefenaars dienen volledige controle over hun iaito te hebben en elkaars veiligheid als prioriteit te stellen om ongelukken te voorkomen.

Iaido is opgebouwd uit de elementen

Iaido is opgebouwd uit de volgende elementen:

1. Nukitsuke: het vloeiend trekken van het zwaard, gevolgd door een snijdende slag.
2. Kiritsuke: de snijdende of stekende slag na nukitsuke.
3. Chiburi: het afschudden van het bloed van het zwaardblad.
4. Noto: het terugplaatsen van het zwaard in de schede.

Daarnaast is er de focus op de kiai, een krachtige uitademing die de intentie van de iaidoka uitdrukt en spirituele energie manifesteert in het moment van actie.

Tot slot is er de zanshin, de staat van verhoogd bewustzijn na de uitvoering van een techniek, onmisbaar voor de integrale beoefening van iaido.

Iaido Gemeenschap in Nederland

De iaido gemeenschap in Nederland is een verzameling van beoefenaars die zich wijden aan het verfijnen van hun vaardigheden door middel van rigoureuze training en studie. Deze groep, voornamelijk gehuisvest binnen dojo’s verspreid over het land, ondersteunt elkaar in de toewijding aan de diepere waarden en disciplines van de kunst. Traditioneel, respectvol en met oog voor precisie, bouwt men voort op de rijke erfenis van de samurai.

Diverse verenigingen faciliteren de groei en het onderhoud van deze discipline, waarbij ze evenementen als seminars, gradaties en demonstraties aanbieden. Ze waarborgen hiermee niet alleen de technische kwaliteit, maar ook de filosofische integriteit van deze historische krijgskunst, en versterken de gemeenschap binnen Nederlandse bodem.

Populaire Dojo’s en Verenigingen

Een van de bekendste verenigingen met meerdere locaties in Nederland is de NKR (Nederlandse Kendo Renmei), die zich naast kendo en jodo ook intensief bezighoudt met de bevordering van iaido. Zij organiseren regelmatig landelijke trainingen onder leiding van vooraanstaande binnen- en buitenlandse sensei’s, waarmee de kennis en kunde van de oudste Japanse zwaardvechttechnieken wordt doorgegeven aan de huidige en nieuwe generaties. Leden van deze verenigingen dragen bij aan “koryu” – traditionele scholen – die diep geworteld zijn in de Japanse zwaardvechtkunst.

Nationale en Internationale Competities

In Nederland vinden jaarlijks verschillende nationale competities in iaido plaats, die worden georganiseerd door de NKR of aanverwante dojo’s. Deze evenementen bieden een podium aan zowel beginnende als gevorderde beoefenaars om hun vaardigheden te toetsen.

Op internationaal niveau is iaido een erkende discipline binnen de European Kendo Federation (EKF) en de International Kendo Federation (IKF). Nederlandse iaidoka krijgen hier de gelegenheid hun krachten te meten met beoefenaars uit andere landen.

De evenementen worden gekenmerkt door de beoordeling van kata uitvoeringen volgens strikte criteria. Punten worden toegekend voor zaken als precisie, houding, vloeiendheid en de correcte toepassing van de techniek. Een panel van ervaren juryleden, vaak sensei’s met een hoge dan-gradatie, waarborgt de kwaliteit van de beoordeling.

Uitrusting en Etiquette

De uitrusting die een iaidoka gebruikt is van cruciaal belang en vereist zorgvuldige selectie. De kleding is traditioneel en bestaat uit de hakama, een wijde broekrok, en de keikogi, een trainingsjas. Tevens omvat de uitrusting de obi, een band waarin het zwaard wordt gestoken. Het zwaard zelf, de Japanse katana, is vaak een botte iaito specifiek ontworpen voor de training. Naast de fysieke aspecten van de uitrusting, is er een diepgewortelde respectvolle houding die elke beoefenaar moet aannemen. Etiquette speelt hierbij een prominente rol en omvat het correct groeten van de sensei en mede-iaidoka, het volgen van dojo-regels en een respectvolle omgang met het zwaard. Deze elementen samen garanderen een veilige en respectvolle leeromgeving.

De Juiste Kleding en Zwaardkeuze

In iaido is de juiste uitrusting essentieel voor een authentieke beoefening en respectvolle houding.

1. Hakama: Deze traditionele Japanse broekrok dient ruim en comfortabel te zitten en wordt vastgemaakt boven de heupen.
2. Keikogi: Een soepele trainingsjas die bewegingsvrijheid niet belemmert, vaak van indigo blauw of zwart katoen.
3. Obi: Een brede band die essentieel is voor het correct dragen van de iaito.
4. Iaito: Een niet-scherpe oefenkatana van uitstekende balans en vervaardigd uit duurzame materialen.De keuze van de iaito moet reflecteren op uw lengte en kracht om de techniek authentiek uit te voeren.Een professionele uitstraling en de juiste hantering van het zwaard zijn onlosmakelijk verbonden met de iaido-etiquette.

Etiquetteregels binnen Iaido

Binnen de studie van iaido is het handhaven van strikte etiquetteregels essentieel voor zowel respect als veiligheid. De omgangsvormen dienen als een blijk van respect voor de traditie, de leermeesters en mede-studenten, en worden geacht strikt opgevolgd te worden binnen elke dojo.

De dojo betreden vereist een zekere nederigheid; men dient te buigen bij de ingang als teken van respect voor de oefenruimte en haar gebruikers. Schoeisel wordt uitgedaan en zorgvuldig geplaatst in de daarvoor bestemde ruimte, alvorens men de tatami (de oefenmat) op stapt.

Elke dojo heeft zijn eigen stijl, maar de meeste volgen deze basisetiquetteregels.

1. Kom op tijd genoeg om te helpen met het voorbereiden van de dojo voor de training.
2. Schoenen uit buiten de dojo.
3. Buig naar de ruimte als teken van respect bij het betreden of verlaten.
4. Toon respect voor andere Iaidoka (beoefenaars).
5. Oefen op blote voeten.
6. Accepteer de instructies van de Sensei (leraar) zonder aarzeling, tenzij je verduidelijking nodig hebt.
7. Help met het schoonmaken van de dojo.

Hajime no Reiho “Hajime no Reiho” vertaalt zich als “openingsetiquette.” Dit verwijst naar de reeks handelingen ter voorbereiding op de training.

1. In lijn stappen van meest senior (sempai) naar meest junior (kohai).
2. Buigen naar de shinzen (altaar).
3. Zitten in seiza.
4. Buigen naar het zwaard, één worden met de Katana.
5. Het zwaard in de obi (riem) plaatsen.
6. De sageo (koord) vastmaken.
7. Staande komen.

Owari no Reiho “Owari no Reiho” vertaalt zich als “sluitingsetiquette.” Dit verwijst naar de reeks handelingen ter beeindiging.

1. In lijn stappen van meest senior (sempai) naar meest junior (kohai).
2. Zitten in seiza.
3. Het zwaard uit de riem halen.
4. Buigen naar het zwaard
5. Buigen en de sensei bedanken.
6. Staande komen en buigen naar de shinzen (altaar).

Het hanteren van de iaito, de oefenkatana, gebeurt altijd met de grootste zorg en aandacht. Een correcte houding en het bewustzijn van de omgeving zijn cruciaal voor het onderhouden van discipline en integriteit.

Tijdens de training is stilte een teken van focus en eerbied. Communicatie gebeurt op een kalme en respectvolle manier. Uitingen van frustratie of ongeduld worden niet getolereerd, daar dit de harmonie binnen de dojo zou kunnen verstoren.

Na afloop van de training is het van belang om persoonlijk te bedanken voor de opgedane kennis en ervaring. De sensei en mede-iaidoka worden op passende wijze begroet; een respectvolle buiging vormt de afsluiting van de gezamenlijke oefensessie.

Iaido in Nederland: waar lessen te volgen

Iaido in Nederland: waar lessen te volgen, hieronder kan je de Iaido scholen vinden in Nederland